PSİKOLOJİK SAĞLAMLIK NEDİR, NELERDEN ETKİLENİR?
- Stres sonrası bireyin eski haline geri dönebilme gücü olarak ele almıştır.
- Ağır risk şartlarına maruz kalınmasına rağmen başarılı bir şekilde toparlanabilme, eski normal haline dönebilme yeteneğidir.
- Psikolojik sağlamlık, oldukça zor koşullara rağmen, kişinin bu olumsuz koşulların üstesinden başarıyla gelebilme ve uyum sağlayabilme yeteneğidir.
- Bir yetenek ve psikolojik bir nitelik olarak tanımlanmakla birlikte psikolojik sağlamlığın, sağlıklı gelişimin sürdürülmesine katkıda bulunma, olumsuz bir durumla karşılaşıldığında o durumla mücadele edebilme gibi birtakım özellikleri vardır.
PSİKOLOJİK SAĞLAMLIK
Psikolojik sağlamlık kişi ve çevresi arasında karşılıklı olarak devam eden bir dizi etkileşimi içeren dinamik bir süreç olarak kavramsallaştırılmıştır.
Literatüre bakıldığında bu kavramının çeşitli tanımlarında üç temel noktanın ortak olarak ifade edildiğini vurgulamaktadır. Bunlar;
- Risk ve/veya zorluk,
- Olumlu uyum gösterme, baş etme, yeterlik
- Koruyucu faktörler
- Öncelikle psikolojik sağlamlık terimi mevcut zorlukları aşan ve beklenenden daha iyi gelişim gösteren yüksek risk altındaki bireyleri tanımlamak için kullanılmaktadır.
- İkinci temel psikolojik sağlamlık olgusu, stresli yaşam deneyimleri karşısında bireyin çabucak uyum gösterebilme yeteneğine işaret etmektedir. Travma ve zorlu yaşam olaylarıyla etkili baş edebilmeyi ve sağlıklı uyum gösterme ya da yeterlik geliştirebilme süreçlerini içermesi.
- Üçüncü temel psikolojik sağlamlık olgusu ise, psikolojik travmanın ve olumsuz yaşam koşullarının olası etkilerinden kurtulma ve iyileşme konusunda önemli rol oynayan ortak bireysel özellikleri ve farklılıklardır. (Koruyucu Faktörler)
Neler Daha Dayanıklı Olmamızı Sağlar?
- İyi düzeyde zeka/bilişsel yetenek
- Akademik yeterliliğin olumlu algılanması
- Yüksek benlik saygısı
- Gelecek için plan yapma ve iyimser olma
- Kendi yaşamı üzerinde kontrol sahibi olma,
- Dışa dönüklük
- Mizah duygusuna
- Etkili problem çözme becerilerine sahip olma
- Empati
- Sorumluluk
- Yardımseverlik duygusu
- Olumlu kişilerası ilişkiler
- Olumlu toplumsal destek
- Olumlu arkadaş desteği
- Olumlu bir rol modelinin olması gibi özelliklerdir.
- Bunlar, psikolojik sağlamlık olgusunun dinamik bir süreç olduğu; travma, zorlu yaşam olayları ya da belirgin bir risk altında başarılı bir baş etme (succesful coping), sağlıklı uyum gösterme (positive adaptation) ya da yeterlik (competence) geliştirebilme süreçlerini içerdiğidir.
Kaynakça
Apter, T. (2013). Difficult mothers : Understanding and overcoming their power. London : Norton
