EMDR ne demek? Psiko–travmatoloji dalında psikolojik sağaltım yöntemlerinden biridir. EMDR açılımı nedir? “Göz Hareketleri ile Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme” şeklinde Türkçe’ye çevrilmiştir. EMDR terapisi travma sonrası stres bozukluklarının sağaltımı amacıyla kullanılmaya başlanmıştır. Güncel gelişmelerle birlikte EMDR tekniği çeşitli zihinsel, duygusal ve psikolojik sağlık problemlerini baş edilebilir hale getirmektedir. Travma sonrası stres bozukluğu, depresyon ve anksiyete EMDR ile en sık çalışılan psikopatolojilerdir.
EMDR Nedir?
EMDR anksiyete, depresyon, bağımlılık gibi davranışsal ve psikolojik çökkünlük durumlarının temelinde geçmişte yaşanmış olumsuz hatıralar veya travmalar olduğunu ifade etmektedir. EMDR terapisti bireyi yaşamı boyunca rahatsız eden olumsuz düşünce ve olumsuz yaşam deneyimlerini olumlu bilişlere dönüştürmeyi hedeflemektedir.
EMDR uygulaması alt yapısında Adaptif Bilgi İşleme modeli yer almaktadır. Bu modele göre olumsuz duygu ve deneyimler (travma) gerçekleştiği andaki durumuyla kaydedilmektedir. Bu kayıt beyinde nöral bağlantılarla kaydedildikten sonra depolanmaktadır. Bireyin sosyal hayatta yaşadığı olumsuz düşünce ve duygular altta yatan travmayı tetikleyebilmektedir. Bireyi olumsuz deneyimlerden korumak için psikolog travmayı duyarsızlaştırma terapisi uygular. Ardından anıyı adaptif (uyarlanabilir) hale getirerek yeniden işler.
EMDR Nasıl Uygulanır?
Beyin fizyolojik temelli sistemiyle her yeni deneyimi ve anıyı işlemektedir. Duygu, düşünce, imge, ses, koku ve beden duyumları gibi bilgileri işleyerek işlevsel hale getirmektedir. İşlenen bu bilgiler gelecekteki tepkilerimizi oluşturur. Ancak bu bilgiler travmatik durumlar karşısında acı ve stresle birleşerek depolandığında işlevsiz hale gelir ve bu da mental sağlığa zarar verir. (Ben yetersizim, bu benim hata, hiçbir zaman sevilmeyeceğim gibi inançlar veya sınav anında karın ağrısı gibi somatik belirtiler vb.) Bu işlev bozucu durumlarda psikolog EMDR terapi yöntemini uygulayabilir.
EMDR uygulayan psikologlar psikoterapi esnasında titreşim, ışık ya da ses vererek beynin iki lobunu aktifleştiren EMDR cihazı kullanmaktadır. Bazı EMDR terapistleri ise beden duyumları için iki yönlü dokunsal uyarım (omuzlara dokunarak veya dizlere dokunarak çift yönlü uyarım uygulaması gibi) yönergelerini de kullanmaktadır.
EMDR terapistleri üç yönlü yaklaşımı vardır. Geçmiş, şimdi ve gelecek. Buradaki üç hedef:
- Geçmişte yaşanan anıları yeniden işleyerek duyarsızlaştırmak,
- Şuanda yaşadığı olumsuz semptomları baş edilebilir hale getirmek,
- Gelecekte karşılaşabileceği benzer sorunlara karşı olumlu inanç ve baş etme mekanizması geliştirmek.
EMDR uzmanı 8 aşamalı bir protokol uygulamaktadır. EMDR’nin 8 aşaması şu şekildedir:
Danışan işleme sırasında terapistin iki yöne hareket ettirdiği parmağını veya EMDR terapi cihazını takip eder. Göz hareketleri haricinde çift yönlü işitsel ve dokunsal uyarım da yapılabilir. İki yönlü yapılan bu uyarımlar beynin sağ ve sol yarım küresini ilişkilendirir. Her setten sonra terapist danışanın zihninden geçenleri sorar ve işlemeyi kontrol eder. Negatif resim daha az rahatsızlık verene kadar bu işleme devam eder.
EMDR Kimlere Uygulanır?
EMDR travmatik olaya veya yaşantıya maruz kalmış bireylere uygulanabilir. Travmatik olayın türü ve şiddeti değişse bile patolojik sonuçlara sebep olmaktadır. EMDR ilk zamanlar yalnızca yetişkin bireylere uygulanmaktaydı. Günümüzde yapılan araştırmalar sonucunda EMDR çocuklarla ve ergenlerle de çalışılmaktadır. Özellikle bu yaş grubunda çocukluk çağı travmalarının çözümlenmesinde etkili görülmüştür. Çocuklarda EMDR uygulamasında standart protokolle birlikte oyun ve sanatsal faaliyetler birleştirilir.
EMDR Hangi Durumlarda Kullanılır?
EMDR Terapisini Kimler Yapabilir?
EMDR psikoloji açısından güçlü bir psikoterapi yaklaşımıdır. Bu nedenle terapistin EMDR uygulayıcı eğitimleri almış olması gerekmektedir. Uygulayıcı EMDR eğitimleri için uzmanlar sertifikalı ve akredite eğitimleri başarı ile tamamlamış olması gerekmektedir. EMDR terapisi eğitimi çeşitli kurumlar (Örn: EMDR Derneği) tarafından verilmektedir. EMDR psikolog ve psikiyatri doktorları tarafından uygulanmaktadır. EMDR eğitimi terapistlere EMDR hakkında teorik ve pratik bilgiler sunmaktadır.
EMDR Terapisi Kaç Seans Sürer?
EMDR terapisi ‘kısa süreli terapi’ yöntemi olarak kullanılan yaklaşımdır. Ancak seanslar ağır semptom durumlarında daha uzun sürerken hafif veya nüks etmeyen durumlarda daha kısa sürmektedir. Bu nedenle EMDR terapi süreci de kişiye özeldir. Seans planlaması ‘travma anlarının’ sayısına göre değişebilir. Danışanın ihtiyacı doğrultusunda ve psikoloğun yönlendirmesi ile planlanmaktadır. Terapi sürecinde danışanın geçmiş öyküsü, uygulanan psikoterapi planı, kullanılan yöntem ve yaşam koşulları belirleyici olmaktadır.
EMDR Online Yapılır Mı?
EMDR terapisi teknolojinin sağladığı olanaklarla online olarak gerçekleştirilebilir. İnternet bağlantısı ile tablet, bilgisayar ve telefondan kolaylıkla terapistle iletişime geçilir yapılabilir.Online görüşmelerin güvenliği ve gizliliğin sağlanması için uluslararası görüşme standartlarına uygun video konferans uygulamaları kullanılmaktadır.
Uzmanlar EMDR terapisini online ortamlarda uygulayabilmek için çeşitli uygulamalar geliştirmiştir. Bu uygulamalar online EMDR seanslarının daha kolay uygulanmasını sağladığı için terapistler tarafından kullanımı yaygındır. Online EMDR yönteminde çift taraflı uyarım terapist tarafından veya danışan tarafından uygulanabilir. Danışan kendisine referans iki nokta belirleyerek göz takibi yapabilir, omuzlarına ve dizine dokunsal uyarım yapabilir veya ses aplikasyonu kullanarak işitsel uyarım yapabilir. Sonuç olarak Online EMDR terapisi danışanlara kolay erişilebilirlik ve esneklik sağlar.
EMDR Terapi Fiyatları 2024
EMDR terapisi fiyatları çeşitli faktörlerden etkilenerek belirlenmektedir. Bu nedenle EMDR seans ücretleri 2024 için fiyat belirlemek doğru değildir. EMDR terapist deneyimi uzmanlığı, çalıştığı yaş grubu, kliniğin sunduğu hizmetler (Online EMDR) terapi fiyatına etki etmektedir. Ayrıca EMDR terapisi veren yerler bulunduğu konuma göre de fiyatlandırılmaktadır. İstanbul EMDR terapisti ile küçük şehirlerdeki EMDR terapistinin seans ücretleri arasında fark bulunmaktadır. EMDR terapi ücretleri her seans için belirli olarak alınmaktadır. Maliyet belirleyici bir kriter olsa da EMDR terapisi almak isteyenler ilk olarak güvenilir terapist araştırması yapması gereklidir. Ardından EMDR seans ücretleri için deneyimli ve uzman terapistler ile doğrudan iletişime geçilmelidir.
Kaynakça:
- EMDR Türkiye E-Bülteni (Ekim 2016), EMDR Derneği. Erişim Adresi
- https://www.emdr-tr.org/wp-content/uploads/2017/01/ekim_Sayi17-B.pdf
- EMDR Türkiye E-Bülteni (Temmuz 2015), EMDR Derneği. Erişim Adresi
- https://www.emdr-tr.org/wp-content/uploads/2017/01/Temmuz_2015_Sayi12.pdf
- Online EMDR, EMDR Derneği. Erişim Adresi:
- https://www.emdr-tr.org/online-emdr/
- Charyeva, B. (2023). EMDR Terapi. Genç Uzmanlar
