Online psikolog, geleneksel psikolojik danışma hizmetine alternatif olarak elektronik cihaz ve ortam kullanarak çevrimiçi uygulamalarda terapi deneyimi sunan ruh sağlığı uzmanlarına denir. Rochlen ve arkadaşları (2004), danışan ve danışman arasındaki terapötik ittifakın internet aracılığıyla kurulduğu bir etkileşimden söz etmiştir. Bu etkileşim online terapileri tanımlamak için kullanılır. Bu etkileşimi sağlayan kişiler için ise online klinik psikolog tanımı yapılabilir. Çevrimiçi psikolog tarafından sunulan bu hizmet çeşitli adlarla anılır örnek olarak; çevrimiçi terapi, çevrimiçi danışmanlık, sanal terapi ve online terapi bu hizmeti karşılayan çeşitli adlardan birkaçıdır. Uzman psikologlar ve klinik psikologlar tarafından sunulan online psikoterapi deneyimi dijitalleşen dünya ile orantılı olarak son dönemlerde oldukça popülerleşmeye ve tercih edilir olmaya başlamıştır. Tüm dünyada yaşanan Covid-19 pandemisi ile bu deneyim sağladığı birçok kolaylık neticesinde adını oldukça duyulur hale getirmiştir.

Online psikolog hizmetleri düşük maaliyet, zaman tasarrufu, mekân çeşitliliği ve gizlilik konusunda sıkıntı yaşayan ve çekimser kalan kişiler için tercih sebebi olmaktadır. Son on yılda yapılan bazı araştırmalar sonucunda görülmüştür ki çevrimiçi ruh sağlığı danışmanlığı yüz yüze alınan danışmanlıklara kıyasla daha sık tercih görmektedir. Çünkü çevrimiçi terapi hizmeti terapilerde önemli bir nokta olan terapötik bağ kurulması açısından terapist ve danışana herhangi bir engel teşkil etmez ve birçok terapi ekolü online çalışmaya uygun şekilde tasarlanabilmektedir.

Online Psikolog Nasıl Çalışır?

Online psikolog hizmeti yüz yüze hizmetlere benzer şekilde ilerlediği için online psikolog veya online terapist büyük çoğunlukla yüz yüze görüşme sağlayan psikologlar ile benzer şekilde çalışır. Online terapist terapiyi sonlandırmayı uygun gördüğü durumda danışanına terapi sürecinin sonuna yaklaşıldığını bildirmekle yükümlüdür. Terapi süreci uzun aralıkla tekrar eden takip oturumları yapılarak bitirilebileceği gibi takip oturumları olmadan da sonlandırılabilir. Online psikolojik destek almak isteyen kişiler kurumlara bağlı ya da bireysel hizmet veren özel psikolog ile çalışma fırsatı bulabilirler ancak şu an için devlete bağlı psikolojik hizmetlerde böyle bir seçenek bulunmamaktadır.

Online Psikolog Kimlere Fayda Sağlar?

Bilgisayar, telefon vb. teknolojik cihazlara ve internet teknolojilerine ulaşımın gün geçtikçe daha kolay hale gelmesi ile birçok birey ruhsal, zihinsel, duygusal ve fiziksel problemleri için çevrimiçi yardım almayı seçebilir. Yapılan araştırmalar ışığında;

• Travma sonrası stres bozukluğu
• Anksiyete bozuklukları
• Depresif bozukluklar
• Yeme bozuklukları
• Sosyal fobi
• Yas tepkileri

online terapi süreci ile etkili şekilde çözüme kavuşturulan problemler arasında bulunmuştur.

Online psikoterapist psikolojik testler, Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), Kısa Süreli Çözüm Odaklı Terapi (KSÇOT), EMDR, Çift Terapisi veya Grup Terapisi gibi çeşitli terapi teknikleri ile danışanın getirdiği problem üzerinde çalışır.

Online Psikolog Seçerken Nelere Dikkat Edilmelidir?

• Psikolog online çalışırken çevrimiçi terapi hizmetinin getirdiği etik esaslara uymalı ve çevrimiçi danışman danışanını bu konu hakkında bilgilendirmelidir.
• Danışanın gündeme getirdiği konu online terapi uygulaması ile çözüme kavuşmaya uygun değilse danışan ve terapist bu konu üzerinde konuşup terapiye devam etme veya etmeme konusunda bir karar almalıdır. Bu karar verilen hizmetin fayda sağlaması adına her iki kişi için de yararlı olacaktır.
• Online psikoterapist ile danışan birbirleri için uygun mu, tetikleyici olabilecek herhangi bir faktör var mı gözden geçirilmelidir.
• Online danışmanlık veren kişinin alanında uzman psikolog olup olmadığı danışan tarafından dikkat edilmesi gereken önemli bir husustur.
• Online psikolog tavsiye üzerine seçilen biri ise hakkında detaylı araştırma yapılmalı ve hangi ekollerde hangi konular üzerine çalıştığına dair bilgi edinilmelidir.
• Online psikolog çevrimiçi terapi hakkında ne kadar tecrübeli bu konu hakkında araştırma yapılmalıdır.
• Terapiye başlamadan önce online psikolog ücretleri bütçe planlamasına uygun mu diye düşünülmelidir. Danışan bütçesi online psikolog seans ücretleri için uygun değilse başka bir psikolog arayışına girilmelidir. Terapinin uzun soluklu bir süreç olduğu için ekonomik açıdan da sürekliliğin sağlanması çok önemlidir.

Online Psikolog İle Seans Nasıl Alınır?

İş yerinde, yurt dışında, dışarda ve evde psikolog hizmetleri kolayca ulaşılır olduğu için tercih sebebi olurken akıllara da online psikolojik danışma hakkında en çok şu soruları getirmektedir:

Online psikologlar ile görüşme ayarlamak için seçtiğiniz uzman psikolog veya klinik psikolog ile birebir, herhangi bir kuruma bağlı ise o kurum aracılığıyla iletişime geçerek yahut internet sayfalarından ulaşarak çevrimiçi ruh sağlığı hizmetleri randevusu oluşturulabilmektedir. Genel olarak çevrimiçi terapi ücretlerinin daha uygun olması beklenmektedir ancak her psikolog online verdiği hizmetler için farklı politikalar izleyebileceğinden ve farklı ekollerde çalışabileceğinden dolayı psikolog seans ücretleri konusunda net bir şey söylemek mümkün değildir. Bu konu hakkında detaylı bilgi almak için tercih edilen psikolog online terapi öncesi en doğru bilgiyi verecektir.

Online Psikolog İle Terapinin Avantajları Nelerdir?

• Online psikolog hizmeti vakitten tasarruf sağlamak isteyen bireyler için tercih sebebi olabilmektedir. Bazı kişiler ve şehirler kalabalık, iş yoğunluğu ve trafik sebebiyle online görüşmeleri yüz yüze görüşmelere yeğleyebilmektedir. Örneğin İstanbul online psikolog hizmeti kullanmak için ideal bir şehir denebilir.

• Küçük şehirlerde yaşayan ve bulunduğu yerde terapi hizmeti bulamayan kişiler için de online danışman hizmeti alabiliyor olmak fırsat eşitliği oluşturmaktadır.
• Online terapist ile çalışmak evden çıkmakta zorluk yaşayan kişiler için oldukça kolaylık sağlamaktadır.
• Kimi psikoterapist ve araştırmacılar online psikologlar ile yüz yüze hizmet veren psikologlar arasında yetkinlik açsından bir fark olmadığını belirtmektedir. Çevrimiçi psikolog ile yapılan görüşmelerde de danışan alacağı maksimum faydayı alabilir ve terapötik bağ kurulabilir.

KAYNAKÇA

Haberstroh, S., Barney, L., Foster, N., & Duffey, T. (2014). The ethical and legal practice of online counseling and psychotherapy: A review of mental health professions. Journal of Technology in Human Services, 32(3), 149-157.

Rochlen, A. B., Zack, J. S. ve Speyer, C. (2004). Online therapy: Review of relevant definitions, debates, and current empirical support. Journal of Clinical Psychology, 60(3), 269-283.

Tuzgöl, K. (2020). Online psikoterapi ve danışmanlıkta etik. Türkiye Bütüncül Psikoterapi Dergisi, 3(6), 67-86.

Korkmaz, B. ve Şen, G. (2018). Psikoterapistlerin çevrimiçi yürütülen psikoterapilere yönelik algılarına ilişkin bir tematik analiz çalışması. Klinik Psikoloji Dergisi, 2(3), 140-152.