EMDR Terapisi

EMDR, psikoloji literatüründe yer alan bir psikoterapi çeşididir. EMDR açılımı göz hareketleriyle duyarsızlaştırma ve yeniden işleme tekniği olan kavram, travmatik anılara ve diğer rahatsız edici yaşantılara ulaşıldığını ve bunların işlenmesini kolaylaştırarak çözüme kavuşturduğunu ifade eden bir psikoterapi yaklaşımıdır.

EMDR seansları, bu yöntemin eğitimini almış uzmanlar tarafından gerçekleştirilir. Terapist, danışanın güncel olarak yakındığı problemlerde kendisini nasıl hissettiğini ve bu hislerin geçmişte nerelerden tanıdık olduğunu bulmak ile işe başlar. Bir başka deyişle, bugün şikayet ettiğimiz ‘problemlerin’ temelinde geçmişte yaşadığımız ve etkisini farkında olarak ya da olmayarak devam ettirdiğimiz anılar vardır. Bu nedenle geçmiş anıların duyarsızlaştırılması amaçlanır.

EMDR Nedir?

EMDR, olumsuz duygu ve inançların, davranış sorunlarının veya etkisi hala devam eden rahatsız edici olayların temelinde kaygı ve strese sebep olabilecek, işlenmemiş olumsuz geçmiş yaşantıların etkisi olduğunu varsayar. Olumsuz his ve düşüncelere neden olan bu geçmiş yaşantılar, kişinin bugünkü yaşantısı tarafından tetiklenir ve davranışlarına yansır. EMDR de vaktinde işlenmemiş bu anıların terapi seansları ile yeniden işlenmesini sağlar. EMDR psikoterapisi, sadece şu anki kaygıyı hafifletmeyi değil geçmişin yarattığı olumsuz etkileri azaltıp sağlıklı ve üretken şimdiye ulaşmayı amaçlar. EMDR terapisti, danışanın geçmiş deneyimlerine yakından bakmasına ve danışanda olumsuz etki oluşturacak uyaranlara karşı duyarsızlaşmasına yardımcı olur. Böylelikle danışan, hem bireysel hem kişilerarası ilişkilerinde sağlıklı olan uygun becerileri kullanır hale gelebilmektedir. EMDR tekniği, gözlerin belirli bir biçimde hareket ettirilmesi, dokunma veya seslerle uygulanabilirken EMDR cihazı da kullanılabilmektedir. EMDR terapi cihazı, kulaklık ve el aparatından oluşur. Bu cihaza ses titreşimleri verilerek seanslar yürütülür. Sıklıkla travma ve EMDR terapisi kavramları bir arada anılmaktadır. Ancak EMDR uygulaması, travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) tedavisindeki rolünün yanında başka durumların tedavisinde de kullanılacak kadar alanı genişlemiştir.

EMDR Nasıl Uygulanır?

EMDR terapi uygulamak için genellikle şu adımlar izlenir:

-Öykü Alma ve Planlama: EMDR uzmanı, danışanın geçmiş yaşantıları, var olan sorunları ve terapiden ne beklediği hakkında bilgi alır.

-Hazırlık: Bu evre, danışanın terapi hakkında bilgilendirildiği, problem olarak gördüğü durumların ele alındığı, rahatlama ve güvenin sağlanması için çalışmaların yapıldığı evredir. Bu evrede üzerinde çalışılacak konu belirlenir. Danışan, terapi sonrasında açığa çıkabilecek bazı rahatsız edici duygu ve durumlar (örneğin EMDR sonrası uyku, EMDR sonrası baş ağrısı, EMDR sonrası yorgunluk vb.) hakkında bilgilendirilir ve danışanın bu durumları yönetebilmek için baş etme becerileri kazanmasına yardımcı olunur.

-Değerlendirme: EMDR terapist, danışanın yaşantısıyla ilgili mevcut sıkıntı düzeyini değerlendirir.

-Duyarsızlaştırma: Geçmiş deneyimlere ve olumsuz düşüncelerine odaklanması, bu düşüncelerin yaratmış olduğu olumsuz duyguları yaşaması ve bedeninde oluşan değişimleri hissetmesi istenir ve danışanın olumsuz inançlarında bir düşüş hedeflenir. Bunlarla beraber bir farkındalık yaşanır.

-Yerleştirme: Danışan, üzerinde çalışılan yaşantısına odaklanır ve tüm duygu ve düşüncelerin yüzeye çıkmasına izin verir. Terapist bu aşamada, kişinin bilgiyi işleme ve bütünleştirmesine yardımcı olur.

–Beden Taraması: Danışanın bedenini taraması ve rahatsızlık veren bir duyum varsa işlenmesi sağlanır.

-Kapanış: Terapist, danışanın kontrol ve istikrar duygusunu kazanmasına, danışanın yeni iç görü ve bakış açısı geliştirmesine yardımcı olur.

-Yeniden Değerlendirme: Bu evrede daha fazla işlem gerekip gerekmediği konusunda yaşantı ile ilgili sıkıntı düzeyi belirlenir.

EMDR Kimlere Uygulanır?

EMDR yöntemi, travmatik olay yaşamış ve bununla beraber anksiyete, depresyon veya TSSB(travma sonrası stres bozukluğu) gibi belirtilerin ortaya çıktığı bireylere uygulanan bir tedavi çeşididir. Aynı zamanda fobiler (örneğin agorafobi, sosyal fobi) veya panik atak gibi diğer psikolojik rahatsızlık yaşayan bireylere de EMDR terapistleri, emdr tekniği ile yardımcı olabilmektedir.

Aynı zamanda çocuklarda EMDR tekniği de uygulanabilmektedir. EMDR çocuklarla da gerçekleştiriliyor olsa da çocuklar gelişimsel olarak farklı aşamalarda olabildikleri için, EMDR terapisti, EMDR terapisine başlamadan önce danışanın gelişimini de değerlendirir. Daha sonrasında ise çocuğun gelişimsel ihtiyaçları giderilecek şekilde çeşitli uyarlamalar yapılabilir.

EMDR Hangi Hastalıklarda Kullanılır?

Daha çok yaşanan ruhsal travma tedavisi için EMDR yaygın olarak kullanılsa da aşağıda yer alan bir dizi psikolojik ve duygusal durumu tedavi etmek için de kullanılmaktadır.

o   Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB): Travma EMDR terapisi için çıkış noktasıdır. Dolayısıyla EMDR, travmatik bir olay yaşama ya da tanık olma durumundan sonra ortaya çıkan TSSB için köklü bir yöntemdir.

o   Kaygı Bozuklukları: EMDR anksiyete ile çalışırken kullanılabilecek en etkili psikoterapi tekniklerinden biridir. Sosyal fobi gibi fobi türlerinde, yaygın kaygı bozukluğunda kullanılabilecek bir yöntemdir. Aynı zamanda EMDR panik atak ve diğer kaygı türlerinin semptomlarını yönetmelerine yardımcı olabilmektedir. Özetle EMDR ile panik atak tedavisi de yapılabilir. Anksiyete EMDR terapisi ile en çok çalışılan alanlardan bir tanesidir.

o   Depresyon: EMDR depresyon tedavisi için de etkili olabilmektedir. Kişilerin olumsuz düşünceleri ve düşük ruh hallerini kontrol etmeye yardımcı olabilir.

o   Kayıp ve Yas: EMDR, kişilerin sevilen birinin kaybıyla ilgili yaşadıkları duygularını işlemeye yardımcı olabilmektedir.

o   Madde Bağımlılığı: EMDR terapisi ile bağımlılık tedavisi de sonuç verebilmektedir. Kişilerin bağımlılıklarıyla mücadele etmelerine ve bağımlılığın temelini oluşturan duygusal ve psikolojik faktörleri kontrol etmelerine yardımcı olabilmektedir.

o   Yeme Bozukluğu: Yeme bozukluğu genellikle travmatik bir yaşantı sonucu ortaya çıkan tepki olduğundan, EMDR uygulayan psikologlar bu bozukluğu çalışma alanı olarak kullanabilmektedir.

EMDR Terapisini Kimler Yapabilir?

EMDR terapisini yalnızca EMDR terapisi eğitimi almış lisanslı bir psikolog veya psikiyatrist gibi nitelikli ve eğitim almış bir ruh sağlığı uzmanı yapabilmektedir. EMDR terapisini yapabilmek için ruh sağlığı uzmanının EMDR eğitimleri veren kurumlar (örneğin EMDR derneği) tarafından emdr uygulayıcı eğitimi almış ve sertifikalandırılmış olması gerekmektedir.

Uygulanan EMDR tedavi yönteminin güvenli ve verimli şekilde yapıldığından emin olabilmek için nitelikli bir EMDR psikoloğuna başvurmak önemlidir. EMDR psikolog, kişinin gereksinimlerini değerlendirebilir ve danışanın durumu için EMDR terapisinin uygun olup olmadığına karar verebilir.

EMDR Terapisi Kaç Seans Sürer?

EMDR terapisinin kaç seans süreceği bireye ve bireyin özel gereksinimlerine göre değişkenlik gösterir. EMDR terapi literatüründe ‘kısa süreli terapiler’ grubunda yer alır. Elbette seans sayısını etkileyen faktörler mevcuttur. Örneğin kişinin gösterdiği semptomlarının ciddiyeti ve yoğunluğu, deneyimlenen travmanın çeşidi veya uygulanan tedaviye verilen yanıtına göre seans sayısı değişir.

EMDR terapisi yukarıda da bahsedildiği gibi öykü alma, hazırlık, değerlendirme, duyarsızlaştırma, yerleştirme, beden taraması, kapanış ve yeniden değerlendirme olmak üzere birkaç aşamadan geçer. Terapi devam ederken, terapist düzenli olarak danışanın gelişimini değerlendirir ve tedavi planını ilerlemeye göre belirler. EMDR terapisi için beklentileri yüksek tutmamak, gerçekçi amaçlar oluşturmak, tıpkı bir yaranın iyileşmesinin zaman aldığı gibi olumsuz duygu ve deneyimlerin de çözümünün zaman alabileceğini kavramak önemlidir.

EMDR Online Yapılır Mı?

EMDR terapisi yüz yüze yapıldığı gibi online da yapılabilir. Online terapi, ruh sağlığı hizmetinin yine ruh sağlığı uzmanı tarafından, telefon, tablet veya bilgisayar gibi elektronik cihazlar yardımıyla yüz yüze olmayacak şekilde gerçekleştirilmesidir. Online terapi hizmetlerinin son zamanlarda artış göstermesiyle beraber birçok ruh sağlığı uzmanı, EMDR de dahil olmak üzere EMDR online terapi seansları uygulamaktadır. Fakat EMDR terapisinin online olup olmayacağı kişiye ve kişinin amaçlarına göre değişkenlik gösterir. Yani her danışanla online EMDR terapisi yapılmayabilir.  Online emdr terapisi uygunluğuna ruh sağlığı uzmanı kriterlere göre karar verir.

EMDR Terapi Fiyatları 2023

EMDR terapi fiyatları, terapistin tecrübesi, çalıştığı yer (özel klinik veya bir kuruluş) gibi etkenlere göre değişkenlik gösterebilmektedir. Dolayısıyla EMDR terapisi fiyatlarıyla ilgili kesin bilgi vermek doğru değildir. EMDR seans ücretleri 2023 ile ilgili bilgi almak için terapistle iletişime geçmek en sağlıklı yol olacaktır. EMDR terapi ücreti, terapistin EMDR konusundaki deneyimine göre de değişebilmektedir.

EMDR Bilimsel Mi ?

Yapılan çalışmalarda EMDR ile iyileşen oldukça fazla kişi olduğu bulgulanmıştır. Ayrıca, EMDR birçok uluslararası sağlık ve devlet kurumu tarafından da etkili bulunmaktadır. Bunlardan bazıları:

Dünya Sağlık Teşkilatı (WHO, World Health Organization)

Amerikan Psikiyatri Birliği (American Psychiatric Association)

Uluslararası Travmatik Stres Çalışmaları Birliği (International Society for Traumatic Stress Studies)

Amerika Savaş Gazileri Bakanlığı (U.S. Department of Veterans Affairs)

Amerika Savunma Bakanlığı (U. S. Department of Defense)

Birleşik Krallık Sağlık Bakanlığı (United Kingdom Department of Health)

Ulusal İsrail Akıl Sağlığı Kurulu (Israeli National Council for Mental Health)